De omgeving van de Watersportbaan in Gent omvat een groot gebied met grootschalige sport- en recreatiefaciliteiten, verschillende onderwijsinstellingen, het ziekenhuis Jan Palfijn, de OCMW-campus, een aantal scholen, private appartementsgebouwen en de sociale hoogbouw, vlakbij het stadscentrum.
Elk van deze functies vormt een op zichzelf staand eiland in een uitgestrekt gebied. Het gebied had oorspronkelijk een grote ruimtelijke kwaliteit maar in de laatste decennia kwam die kwaliteit steeds meer onder druk te staan door een fragmentarische aanpak. Daarnaast is de maatschappelijke uitdaging in dit gebied groot. De Neermeersen scoren op alle armoede-indicatoren hoog, net als voor sociaal isolement en vereenzaming. Grootschalige renovaties van het sociaal woningpatrimonium resulteren in een hoog aantal verhuisbewegingen waarbij de nieuwe huurders zich steeds in een meer kwetsbare situatie bevinden.
De stad Gent startte in 2022 een stedenbouwkundige conceptstudie voor deze complexe omgeving, in samenwerking met Els Vervloesem (coördinatie), Fallow, Latitude, HoGent, VUB en Rebel Group. De conceptstudie wil een meer coherente visie voor de omgeving van de Watersportbaan uitwerken, met de ambitie voor een meer geïntegreerde sociaal-ruimtelijke visie voor het gebied.
Om het energiethema meer aandacht te geven binnen deze conceptstudie, stelde stad Gent Ingenium aan om het ‘Energielandschap Watersportbaan’ uit te werken, in nauwe samenwerking met de stad en het studieteam van de conceptstudie. Met de energielandschapsstudie wenste stad Gent inzicht in de best mogelijke mix van (grootschalige) hernieuwbare energiesysteem (thermisch en elektrisch), op maat van het landschap en ingepast in de gemeenschap.
Het eindresultaat bevatte onder meer:
- Het in kaart brengen van de energiestromen binnen het studiegebied, zowel vraag als aanbod, zowel elektrisch als thermisch, rekening houdend met de fasering van geplande nieuwbouw- en renovatiewerken.
- Uitwerken van een door de stakeholders gedragen energievisie voor het gebied
- Energetisch en high-level technisch-financieel uitwerken van een aantal gefaseerde scenario’s om toe te werken naar een fossielvrij verwarmde wijk.
- Focus op het potentieel voor een warmtenet op basis van de beschikbare warmtestromen zoals de restwarmte van de nabije waterzuiveringsinstallaties van Aquafin.
- Diverse beleidsaanbevelingen voor de organisatie en realisatie van het warmtenet.
- Diverse stakeholderoverlegmomenten zodat de volgende stappen voor het warmtenet ook steeds gedragen werden door de buurt.
Concreet werkt de stad momenteel verder aan het spoor van een warmtenet voor het gebied.
(kaart door Ellen Verbiest, iov stad Gent)
