De energietransitie is volop aan de gang en Vlaanderen scherpt stap voor stap de regelgeving aan om de klimaatdoelstellingen van 2050 te halen. Als ondernemer zult u de komende jaren met verschillende wettelijke verplichtingen te maken krijgen. Hieronder vindt u een beknopt overzicht van wat er op stapel staat, wanneer deze maatregelen ingaan en hoe u zich kunt voorbereiden.
Tegen 1 april 2026 geldt voor álle gebouwen in Vlaanderen met een jaarlijkse elektriciteitsafname van > 1 GWh (en voor overheidsgebouwen al bij > 250 MWh/jaar) een verplichte installatie van zonnepanelen. Deze plicht rust op de eigenaars, erfpachters en opstalhouders van het betreffende afnamepunt.
Het vereiste PV-vermogen wordt berekend op basis van de horizontale dakoppervlakte, met een minimale basisinstallatie van 12,5 Wp/m². U kunt de installatie gefaseerd in gebruik nemen, zodat investeringskosten en uitvoeringsdruk spreiden, en onder bepaalde voorwaarden mogen alternatieve hernieuwbare technologieën (zoals windturbines of warmtepompen) de zonnepanelen vervangen.
Tegen 1 mei 2026 legt Europa de lidstaten bijkomende verplichtingen op voor het laden van elektrische voertuigen. Voor nieuwe of ingrijpend gerenoveerde niet-residentiële gebouwen met méér dan vijf autoparkeerplaatsen moet minstens één laadpunt per vijf plaatsen worden aangelegd, met voorbekabeling voor ten minste 50 % van het aantal plaatsen en leidingen voor de rest, én fietsparkeerplaatsen ter grootte van minimaal 10 % van de gebruikscapaciteit (of 10 % bij beperkte ruimte). Voor nieuwe kantoorgebouwen geldt een strengere norm van één laadpunt per twee parkeerplaatsen.
Vanaf 1 januari 2027 zullen bestaande niet-residentiële gebouwen met meer dan twintig parkeerplaatsen minstens één laadpunt per tien plaatsen en de wachtbuizen voor 50 % van de plaatsen moeten voorzien. Bestaande overheidsgebouwen moeten tegen 2033 voor minstens de helft van hun parkeerplaatsen al de nodige voorbekabeling klaarleggen.
En voor nieuwe of gerenoveerde woongebouwen met meer dan drie parkeerplaatsen geldt een verplichting tot voorbekabeling voor 50 % van de plaatsen, de mogelijkheid om alle parkeerplaatsen in de toekomst aan te sluiten (via wachtbuizen of kabelgoten) plus twee fietsparkeerplaatsen per woonunit.
Vanaf 2027 worden ook bedrijven buiten de emissie intensieve sectoren geleidelijk opgenomen in het EU Emissions Trading System (ETS2). In tegenstelling tot ETS1 rusten bij ETS2 alle verplichtingen rond monitoring, rapportering en verificatie van emissies niet meer op de eindgebruiker, maar op de accijnsplichtige – de juridische entiteit die de brandstoffen uitslaat en verbruikt – en vanaf dat jaar is deze partij ook verantwoordelijk voor het inkopen van de benodigde emissierechten, waarvan de kosten uiteindelijk aan de eindklant zullen worden doorgerekend.
Onder het toepassingsgebied van ETS2 vallen emissies van koolstofdioxide uit brandstoffen die worden verbruikt in de volgende sectoren:
Sinds 1 januari 2025 is een EPC NR certificaat verplicht voor alle niet-residentiële gebouwen.
Daarnaast moeten vanaf 1 januari 2030 álle niet-residentiële eenheden een minimaal energielabel E behalen en kunnen aantonen, waarbij publieke en overheidsgebouwen dit minimumniveau al vanaf 1 januari 2028 moeten behalen.
Vanaf 2028 verschuift Vlaanderen heffingen (waaronder de warmtekrachtcertificaten) van de elektriciteits- naar de aardgasfactuur. Door elektriciteit goedkoper te maken, wil de overheid de overstap naar elektrische wagens en warmtepompen stimuleren en zo de CO₂-uitstoot terugdringen. Deze maatregel maakt deel uit van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan, dat streeft naar een 40 % lagere broeikasgasuitstoot in 2030 ten opzichte van 2005.
Daarnaast onderzoekt de Vlaamse regering samen met de federale overheid een bredere taxshift, waarbij ook de federale accijnzen op elektriciteit zouden worden verschoven naar aardgas. Zo’n ingreep zou verder gaan dan de huidige beslissing en een extra stimulans vormen voor de elektrificatie van vervoer en verwarming.
Uiterlijk op 31 december 2024 moeten alle nieuwe én bestaande niet-residentiële gebouwen met een verwarmings- of airconditioningsysteem (al dan niet gecombineerd met ventilatie) van meer dan 290 kW zijn uitgerust met een gebouwautomatiserings- en controlesysteem. Vanaf 2029 daalt die grens naar 70 kW, zodat nog veel meer panden onder de regeling vallen.
Dit systeem moet continu het energieverbruik monitoren, analyseren en bijsturen, de energie-efficiëntie toetsen en verliespunten signaleren en rapporteren aan de beheerder, naadloos communiceren met alle technische installaties – ongeacht technologie of fabrikant – en bovendien permanent het binnenmilieu bewaken.
Voor niet-residentiële gebouwen streeft Vlaanderen naar een koolstofneutraal gebouwenpark voor verwarming, sanitair warm water, koeling en verlichting tegen 2050, met een voorbeeldrol voor de overheid.
Voor de publieke kantoorgebouwen wordt voorgesteld om de voorbeeldrol waar te maken door al in 2045 te voldoen aan de langetermijndoelstelling van een koolstofneutraal gebouwenpark.
De semi-publieke gebouwen (scholen, gezondheid) en private gebouwen (kantoren, handel, horeca,…) krijgen tot 2050 om te voldoen aan de langetermijndoelstelling.
De energietransitie brengt niet alleen uitdagingen met zich mee, maar ook mooie kansen: lagere energiekosten en een toekomstbestendige bedrijfsvoering. Begin daarom vandaag nog met de voorbereiding, zodat u niet voor verrassingen komt te staan en uw onderneming moeiteloos meegroeit naar een duurzame toekomst.
Bij Ingenium helpen we u graag wegwijs in de complexe regelgeving: we brengen in kaart welke verplichtingen voor úw pand gelden, wanneer u in actie moet schieten en hoe u dat op de meest kostenefficiënte én duurzame manier doet. Zo blijft u compliant, voorkomt u boetes en haalt u het maximale rendement uit uw energiebesparende investeringen. Hulp nodig? Neem vandaag nog contact met ons op!
.png)
.png)
